Festiwal 2014

Chór Młodzieżowego Domu Kultury z Białegostoku, Chór „Radost” z Moskwy i Młodzieżowy Chór „Visson” z Mińska, wspólnie znaleźli się na scenie Opery i Filharmonii Podlaskiej w Białymstoku, aby zainaugurować Koncert Galowy XXXIII Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Cerkiewnej „Hajnówka 2014” w Białymstoku.

Utwory symbolizujące jedność kultur Wschodu i Zachodu, hymny Wielkiego Księstwa Litewskiego i Korony — dwóch państw, z których wyłoniła się Rzeczpospolita Polska — „Gaude Mater Polonia” i „Ziemla Russkaja” wykonał chóry po kolei. Chór „Visson” odśpiewał radosny hymn Wielkanocy „Chrystos Uwaskros”.

Koncert Galowy prowadzili Magdalena Gołaszewska dziennikarka TVP Białystok oraz Mikołaj Buszko Dyrektor Festiwalu. Powitano licznie przybyłe grono pasjonatów i słuchaczy muzyki cerkiewnej oraz zaproszonych gości, pośród których znaleźli się m.in. przedstawiciele władz samorządowych, Renata Przygodzka Wiceprezydent Białegostoku, Kazimierz Dudziński Wiceprzewodniczący Rady Miejskiej, Włodzimierz Kusak Przewodniczący Rady Miejskiej, Anna Pieciul Dyrektor Departamentu Kultury w Urzędzie Miejskim, grono profesorów, rektorów, Władysław Prochowicz Prezes Polskiego Radia Białystok, Eugeniusz Wappa Prezes Białoruskiego Radio Racja i Redaktor Naczelny tygodnika „Niva”, przedstawiciele instytucji kulturalnych, Anna Kulbacka Dyrektor Technikum Leśnego w Białowieży.

Mikołaj Buszko Dyrektor Festiwalu podziękował także wszystkim sponsorom, współorganizatorom i przyjaciołom Fundacji Muzyka Cerkiewna. Ukłonił się także przed jurorami festiwalu, którym przewodniczy prof. Romulad Twardowski. Przypomniał, że Festiwal odbywa się pod Honorowym Patronatem Prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej Bronisława Komorowskiego, Patronatem Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Patronatem Prezydenta Miasta Białystok oraz pod Artystycznym Patronatem prof. Krzysztofa Pendereckiego.

Dyrektor Festiwalu zauważył także, że tegorocznym konkursowym zmaganiom chórów (w kategoriach zawodowych, uczelni muzycznych, amatorskich świeckich, parafialnych i dziecięco-młodzieżowych) towarzyszyły koncerty uczestników Festiwalu, ponownie odbywające się w kilku miejscach Polski. I tak 18 maja w Europejskim Centrum Muzyki Krzysztofa Pendereckiego w Lusławicach i 19 maja w Domu Kultury w Bielsku Podlaskim miały miejsce koncerty pn. „Muzyka cerkiewna Ukrainy” w wykonaniu Kameralnego Chóru „Kijów” pod batutą Mykoły Gobdycza. A 23 maja Dziecięcy Chór „Łampada” wystąpił w Zespole Szkolno-Przedszkolnym w Narwi. Tego samego dnia 23 maja odbył się „XXIII Warszawski Reprezentacyjny Koncert Muzyki Cerkiewnej”, zorganizowany w Kościele Ewangelicko-Augsburskim pw. Św. Trójcy w Warszawie i odbywający się pod Patronatem Prezydenta Miasta Stołecznego Warszawy, w którym wzięły udział chóry: Mieszany z Sydney, kameralny „Sofia”, męski „MIFI”, Państwowej Białoruskiej Akademii Muzyki. 24 maja natomiast w II Liceum Ogólnokształcącym z Białoruskim Językiem Nauczania im. B. Taraszkiewicza w Bielsku Podlaskim odbył się koncert Młodzieżowego Chóru „Visson”. I w dniach 23-24 maja miały już miejsce „IX Białowieskie Dni Muzyki Sakralnej”, organizowane przy współpracy z Parafią Rzymskokatolicką i Technikum Leśnym w Białowieży, podczas których wystąpiły takie chóry, jak: „Sogłasije”, „Jubilate Deo”, „Łampada”, „Kamertonas”, „Basilica Cantans”, „Chrysostomos”, Ludowa Kapela Chóralna z Mińska.

Wymienione koncerty wzbudziły duże zainteresowanie. Licznie przybyła publiczność długotrwałymi owacjami na stojąco nagradzała wykonawców. A w Lusławicach, gospodarze Centrum, Państwo Elżbieta i Krzysztof Pendereccy nie szczędzili słów uznania chórowi „Kijów” i Mykołowi Gobdyczowi.

Dyrektor Festiwalu przedstawił następnie, zgromadzonej w filharmonii publiczności, werdykt festiwalowego jury, aby tuż po chwili zaprosić na scenę niekwestionowane gwiazdy tego koncertu — laureatów oraz uczestników XXXIII edycji Festiwalu.

Chór „Basilica Cantas” pod dyrekcją Mirosławy Jury-Żegleń wykonał „Tiebie pojem” Gawriiła Łomakina.

Chór Młodzieżowego Domu Kultury z Białegostoku dyrygowany przez Barbarę Kornacką zaśpiewał „Okom błagoutrobnym, Gospodi” kompozycję Iriny Denisowej.

Młodzieżowy Chór „Cantabile” z Kiszyniowa z dyrygentką Eleną Marian wykonał po mołdawsku „Wozobnowisi nowi Jerusalim” utwór Gawriiła Musicescu.

„Paschalnyj koncert” Iowa Charri wykonał Dziecięcy Chór „Łampada dyrygowany przez Rimmę Czertową.

Chwilę później „Tiebie pojem” Sergiusza Rachmaninowa zaprezentował Kowieński Chór Mieszany „Kamertonas” z dyrygentem Kestutisem Jakeliunasem.

Chóralny Zespół Wojewódzkiej Uczelni Sztuk Pięknych im. S. Worobkiewicza z Czerniowców na Ukrainie prowadzony przez Walentynę Gordiej zaśpiewał kompozycję „Otcze nasz” Łesi Dyczko (przyp. red. kompozytorka zaszczyca swą osobą skład jury festiwalu już od wielu lat).

Chórzyści Kameralnego Chóru Państwowej Instytucji Kultury „Grodnieńskaja Kapełła” z dyrygentką Łarisą Ikonnikową zaprezentowali „Wiżd moju skorb i boleźń” kompozycję Aleksieja Astafiewa.

Utwór „Jedinorodnyj Synie” Wasilija Titowa wykonał Akademicki Męski Chór „MIFI” z Moskwy.

Chór Studentów Białoruskiej Państwowej Akademii Muzyki z Mińska dyrygowany przez Inessę Bodiako oczarował wykonaniem kompozycji Jurija Falika „Na wielicem powieczieri” i „Priczstiem” Mikoły Kulikowicza.

Pierwszą część Koncertu Galowego zakończył rumuński Akademicki Chór „Divina Armonie” prowadzony przez Cristiana Mariusa Firca. W wykonaniu chóru usłyszeliśmy „Koncert nr 1” Gawriiła Musicescu i „Woskriesienije Christowo widiewsze” Sergiusza Rachmaninowa.

Drugą część Koncertu Galowego rozpoczął Chór Dziecięcej Szkoły Sztuki z Kamieńca na Białorusi. Młodzi chórzyści pod batutą Anny Gruszewskiej zaśpiewali Palewski napiew… — „Pieśń Żyrowickiej Matki Bożej”.

Chwilę później na scenie godnie zaprezentował się Chór Kijowskiej Prawosławnej Akademii Teologicznej z Kijowa na Ukrainie. Adepci teologii wykonali „Bog Gospod” Mykoły Leontowicza i „Dostojno jest” Iwana Niebiesnogo z solo dyrygentki Nadieżdy Kupczyńskiej. Na prośbę publiczności, spontanicznie chór wykonał także utwór „Oj ziszła zora” Mykoły Leontowicza.

Chór Diecezji Australijskiej Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej Za Granicą z Croydon, Sydney z Australii pod kierownictwem Andrieja Łaptiewa wykonał „Prokimien Paschalny” — This is the Day chich the Lord hath made — w kompozycji Nikołaja Kiedrowa (syna) i „Mnogoletije” Michaiła Konstantinowa (przyp. red. utwór wykonywany był przez chór poprzednio tylko na XXIII Reprezentacyjnym Koncercie Muzyki Cerkiewnej w Warszawie).

„Pokajanną molitwę o Rusi” Piotra Czajkowskiego usłyszeliśmy w wykonaniu Chóru „Radost” z Moskwy, z młodymi chórzystkami pracuje Tatiana Żdanowa.

Ludowa Kapela Chóralna Białoruskiego Państwowego Uniwersytetu w Mińsku na Białorusi, którą prowadzi Aleksander Minienkow, wykonała „Jedinorodnyj Synie” Mikoły Kulikowicza i „Koncert paschalny Angieł wopijasze” Michała Werbickiego.

Nie zabrakło podczas tej gali również kompozycji przewodniczącego jury festiwalu prof. Romualda Twardowskiego. Jego kompozycję „Błagosłowi, dusze moja, Gospoda” wykonał Kijowski Kameralny Chór „Sofia” Narodowego Związku Kompozytorów Ukrainy z Kijowa. Chórzyści pod dyrekcją Aleksieja Szamrickiego wykonali również „Wsie upowanije moje” Anny Hawrileć.

Koncert Galowy Festiwalu zamknął Chór Akademickiego College’u Muzycznego przy Konserwatorium Moskiewskim im. Piotra Czajkowskiego z Moskwy. Chórzyści wykonali Koncert „Priiditie wospoim, ludije” Dymitra Bortniańskiego (red. P. Czajkowski) i kompozycję dyrygenta chóru, Leonida Pawłowa, „Tiebie pojem”.

W „La grande finale” na scenie Opery i Filharmonii Podlaskiej w Białymstoku stanęło obok siebie pięć chórów — laureaci pierwszych miejsc Festiwalu. Pod dyrekcją Leonida Pawłowa chóry wspólnie dwukrotnie wykonali Patriarsze „Mnogaja Leta”.

Następny Festiwal „Śpiewającej Duszy” już za rok. Zapraszamy!

A radości z odniesionych sukcesów było co niemiara…

Gala wręczenia nagród

Wielkie emocje towarzyszyły chórom i dyrygentom oczekującym na werdykt Jury XXXIII Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Cerkiewnej „Hajnówka 2014”. Było bardzo gorąco i nie aura panująca na zewnątrz budynku była tego powodem.

Publiczność zebrana w sali filharmonii przed oficjalnym ogłoszeniem werdyktu została poproszona o wykonanie pieśni — hymnów zawsze towarzyszących galom wręczenia laurów zwycięzcom tego Festiwalu. Najpierw pod dyrekcją Mirosławy Jury-Żegleń dyrygentki Chóru „Basilica Cantans” zabrzmiało „Gaude Mater Polonia”.

Następnie Tatiana Żdanowa dyrygentka Chóru „Radost” poprowadziła wykonanie stichiry „Ziemle Russkaja”.

Chwilę później Mikołaj Buszko dyrektor Festiwalu i przewodniczący Jury prof. Romuald Twardowski ogłosili werdykt. Honorowanie zwycięzców rozpoczęto od kategorii chórów parafialnych.

Wyróżnienie otrzymał chór „Basilica Cantans” z Wrocławia.

— Jesteśmy wzruszeni, nie spodziewaliśmy się, że komisja doceni nasz występ. — podkreślali zadowoleni chórzyści — Nie odczuwamy na festiwalu emocji związanych z rywalizacją, ale wspólnego ducha. To dla nas ważne przeżycie duchowe właśnie i możliwość spotkania z muzyką prawosławną.

Jury przyznało także ex aequo dwa trzecie miejsca. Otrzymał je Chór Kijowskiej Prawosławnej Akademii Teologicznej z Kijowa (Ukraina) dyrygowany przez Nadieżdę Kupczyńską.

A także Grekokatolicki Katedralny Chór „Chrysostomos” z Bratysławy (Słowacja) prowadzony przez Martina Skovierę (przyp. red. dyrygent jest profesorem matematyki Uniwersytetu w Bratysławie).

— Bardzo się cieszymy, że poziom festiwalu jest naprawdę wysoki, a publiczność ciepło nas przyjęła. — mówili zadowoleni studenci teologii

Drugie miejsce jury przyznało Dziecięcemu Chórowi „Łampada” Cerkwi pw. Wszystkich Świętych z Kurska (Rosja).

— Bardzo jesteśmy zadowoleni z tego wyróżnienia. — powiedziała dyrygentka Rimma Cziertowa. — Długo pracowaliśmy nad repertuarem, młodzież bardzo się starała podczas występu konkursowego. W wolnej chwili, w przerwie festiwalowego konkursu, odwiedziliśmy podlaskie prawosławne cerkwie. Interesowaliśmy się i dowiadywaliśmy się, jak żyją prawosławni na Podlasiu. — dodała

Pierwsze miejsce przyznano Chórowi Diecezji Australijskiej Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej Zagranicą z Croydon, Sydney (Australia).

— Najważniejsze dla nas jest to, że mogliśmy się spotkać z innymi prawosławnymi chórzystami. — powiedział dyrygent Andriej Łaptiew — Jesteśmy bardzo zadowoleni z wyróżnienia, nie znaliśmy poziomu innych chórów w naszej kategorii, więc pierwsza nagroda była dla nas sporą niespodzianką. — zauważył

Następnie przedstawiono laureatów kategorii chórów amatorskich świeckich. Równorzędne, dwa trzecie miejsca ex aequo przyznano Akademickiemu Męskiemu Chórowi Narodowego Uniwersytetu Badań Jądrowych „MIFI” z Moskwy (Rosja) pod dyrekcją Nadieżdy Malawinej i Kameralnemu Chórowi „Sogłasije” Państwowego Uniwersytetu Gospodarki Rolnej z Moskwy (Rosja) pod dyrekcją Iriny Timochinej.

— Festiwalowi towarzyszy wiele pozytywnych emocji i wrażeń. — mówiła dyrygentka Nadieżda Malawina — Poziom jest bardzo wysoki. Mam nadzieję, że kiedy przyjedziemy następnym razem, będziemy jeszcze lepsi. — dodała

— W trakcie trwania festiwalu byłyśmy w wielu miejscach, np. śpiewałyśmy w kościele w Białowieży (przyp. red.: w dniach 23-24.05.2014 r. odbyły się tam IX Białowieskie Dni Muzyki Sakralnej). — mówiła dyrygentka Irina Timochina — To dla duże wyróżnienie. W takim składzie, wystąpiłyśmy na festiwalu, a istniejemy od dwóch lat. — dodała

Drugie miejsce przyznano Kowieńskiemu Chórowi Mieszanemu „Kamertonas” z Kowna (Litwa) prowadzonemu przez Kestutisa Jakeliunasa.

— Muzyka cerkiewna jest dla nas nowym doświadczeniem. — zaznaczył dyrygent — Cieszy nas to wyróżnienie.

Pierwsze miejsce w kategorii chórów amatorskich świeckich przypadło Ludowej Kapeli Chóralnej Białoruskiego Państwowego Uniwersytetu z Mińska (Białoruś) dyrygowanej przez Aleksandra Minienkowa.

Kolejną kategorią, w której zwycięzców ogłoszono, była kategoria chórów uczelni muzycznych.

Trzecie miejsce przyznano Akademickiemu Chórowi Instytutu Sztuki Wschodnioeuropejskiego Uniwersytetu Narodowego im. Łesi Ukrainki z Łucka (Ukraina) prowadzonemu przez dyrygenta Wasilija Mojsijuka.

Dwa drugie miejsca ex aequo zajęły: Chór Studentów Białoruskiej Państwowej Akademii Muzyki z Mińska (Białoruś) pod dyrekcją Inessy Bodiako

oraz Chóralny Zespół Wojewódzkiej Uczelni Sztuk Pięknych im. S. Worobkiewicza z Czerniowców (Ukraina) z dyrygentką Walentyną Gordiej.

— Występowaliśmy po raz pierwszy na takim profesjonalnym festiwalu muzyki cerkiewnej. — powiedziała Walentyna Gordiej — Bardzo nas cieszy ta nagroda, ponieważ ciężko na nią pracowaliśmy.

Najlepszym w tej kategorii okazał się natomiast Chór Akademickiego College’u Muzycznego przy Konserwatorium Moskiewskim im. P. Czajkowskiego z Moskwy (Rosja) z dyrygentem Leonidem Pawłowem.

— Festiwal cechuje obiektywność i dobroć. — powiedział Leonid Pawłow (przyp. red. także kompozytor — dwa utwory kompozytora chór wykonał w konkursie) — Braliśmy udział w wielu konkursach i festiwalach, ale po raz pierwszy odczuwam tą dobroć wielkich muzykantów.

W kategorii chórów dziecięco-młodzieżowych trzecie miejsce przyznano Chórowi Dziecięcej Szkoły Sztuki z Kamieńca (Białoruś) z dyrygentką Anną Gruszewską.

Drugie miejsce zajął Chór Młodzieżowego Domu Kultury z Białegostoku dyrygowany przez Barbarę Kornacką.

— Jesteśmy bardzo zadowoleni z wyróżnienia. — mówili chórzyści — Jest tu wysoki poziom, ale panuje przyjemna atmosfera, bez napiętej rywalizacji.

Pierwsze miejsce przyznano zaś Chórowi „Radost” z Moskwy (Rosja) pod batutą Tatiany Żdanowej.

— Sam udział w konkursie jest dla nas ważny. — mówiła dyrygentka — A jeszcze do tego zdobyłyśmy pierwsze miejsce! Bardzo się cieszymy.

Najniecierpliwiej jednak oczekiwane są informacje o przyznanych przez Jury Festiwalowe laurach w kategorii chórów zawodowych.

W tym roku zdecydowano o trzech trzecich miejsca ex aequo. Otrzymały je Młodzieżowy Chór „Visson” Republikańskiego Centrum Współczesnej Kultury Chrześcijańskiej „Błagowiest” z Mińska (Białoruś) pod dyrekcją Alony Wysockiej,

a także Kameralny Chór Państwowej Instytucji Kultury „Grodnieńskaja Kapełła” z Grodna (Białoruś) pod dyrekcją Łarisy Ikonnikowej

i Chór „Modo Maiorum” z Warszawy prowadzony przez Michała Straszewskiego.

Drugie miejsce przyznano Akademickiemu Chórowi „Divina Armonie” z Bukaresztu (Rumunia) z dyrygentem Cristianem Mariusem Fircą.

— Odczuwaliśmy wspaniałą atmosferę festiwalu, jesteśmy szczęśliwi — podkreślali wszyscy chórzyści — Dla nas to ważne doświadczenie.

Wszystkich w tej kategorii pokonał i zdobył tym pierwsze miejsce Kijowski Kameralny Chór „Sofia” Narodowego Związku Kompozytorów Ukrainy z Kijowa prowadzony przez Aleksieja Szamrickiego.

— Nie spodziewaliśmy się pierwszej nagrody. — mówił wzruszony dyrygent — Jeszcze nie mogę do końca uwierzyć, że nasz nieliczny, kameralny chór zwyciężył w tej prestiżowej kategorii. Dziękuję swoim chórzystom, udowodnili, że są najlepsi.

Ponad to Jury XXXIII MFMC „Hajnówka 2014” oddzielnie wyróżniło Tatianę Żdanową dyrygentkę Chóru „Radost” oraz Aleksieja Szamrickiego dyrygenta Kijowskiego Kameralnego Chóru „Sofia” Narodowego Związku Kompozytorów Ukrainy.

Spontaniczna radość, okrzyki i gromkie brawa jako dowód uznania zawsze towarzyszą werdyktowi.

Radość ze zwycięstwa została przypieczętowana muzycznymi gratulacjami „Sto lat!” odśpiewanymi po polsku i litewsku, i rumuńsku, i w wersji „Mnogaja leta” Sir Jhona Tavenera.

ProtokółPosiedzenia Jury XXXIII Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Cerkiewnej — „Hajnówka 2014” odbywającego się w dniach 20-25.05.2014 r. w Białymstoku

Jury w składzie:

prof. Romuald Twardowski — przewodniczący
prof. Łesia Dyczko
Anatolij Kisielow
prof. Bożenna Sawicka
Ilona Stepan
ks. Jerzy Szurbak
po przesłuchaniu 24 chórów zgłoszonych do konkursu, przyznało następujące miejsca:

Kategoria chórów parafialnych

Wyróżnienie przyznano:

Chórowi „Basilica Cantans” z Wrocławia (Polska) pod dyr. Mirosławy Jury-Żegleń
Dwa III miejsca ex aequo przyznano:

Chórowi Kijowskiej Prawosławnej Akademii Teologicznej z Kijowa (Ukraina) pod dyr. Nadieżdy Kupczyńskiej
Grekokatolickiemu Katedralnemu Chórowi „Chrysostomos” z Bratysławy (Słowacja) pod dyr. Martina Skoviery
II miejsce przyznano:

Dziecięcemu Chórowi „Łampada” Cerkwi pw. Wszystkich Świętych z Kurska (Rosja) pod dyr. Rimmy Cziertowej
I miejsce przyznano:

Chórowi Diecezji Australijskiej Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej Zagranicą z Croydon, Sydney (Australia) pod dyr. Andrieja Łaptiewa
Kategoria chórów amatorskich świeckich

Dwa III miejsca ex aequo przyznano:

Akademickiemu Męskiemu Chórowi Narodowego Uniwersytetu Badań Jądrowych „MIFI” z Moskwy (Rosja) pod dyr. Nadieżdy Malawinej
Kameralnemu Chórowi „Sogłasije” Państwowego Uniwersytetu Gospodarki Rolnej z Moskwy (Rosja) pod dyr. Iriny Timochinej
II miejsce przyznano:

Kowieńskiemu Chórowi Mieszanemu „Kamertonas” z Kowna (Litwa) pod dyr. Kestutisa Jakeliunasa
I miejsce przyznano:

Ludowej Kapeli Chóralnej Białoruskiego Państwowego Uniwersytetu z Mińska (Białoruś) pod dyr. Aleksandra Minienkowa
Kategoria chórów uczelni muzycznych

III miejsce przyznano:

Akademickiemu Chórowi Instytutu Sztuki Wschodnioeuropejskiego Uniwersytetu Narodowego im. Łesi Ukrainki z Łucka (Ukraina) pod dyr. Wasilija Mojsijuka
Dwa II miejsca ex aequo przyznano:

Chórowi Studentów Białoruskiej Państwowej Akademii Muzyki z Mińska (Białoruś) pod dyr. Inessy Bodiako
Chóralnemu Zespołowi Wojewódzkiej Uczelni Sztuk Pięknych im. S. Worobkiewicza z Czerniowców (Ukraina) pod dyr. Walentyny Gordiej
I miejsce przyznano:

Chórowi Akademickiego College’u Muzycznego przy Konserwatorium Moskiewskim im. P. Czajkowskiego z Moskwy (Rosja) pod dyr. Leonida Pawłowa
Kategoria chórów dziecięco-młodzieżowych

III miejsce przyznano:

Chórowi Dziecięcej Szkoły Sztuki z Kamieńca (Białoruś) pod dyr. Anny Gruszewskiej
II miejsce przyznano:

Chórowi Młodzieżowego Domu Kultury z Białegostoku (Polska) pod dyr. Barbary Kornackiej
I miejsce przyznano:

Chórowi „Radost” z Moskwy (Rosja) pod dyr. Tatiany Żdanowej
Kategoria chórów zawodowych

Trzy III miejsca ex aequo przyznano:

Młodzieżowemu Chórowi „Visson” Republikańskiego Centrum Współczesnej Kultury Chrześcijańskiej „Błagowiest” z Mińska (Białoruś) pod dyr. Alony Wysockiej
Kameralnemu Chórowi Państwowej Instytucji Kultury „Grodnieńskaja Kapełła” z Grodna (Białoruś) pod dyr. Łarisy Ikonnikowej
Chórowi „Modo Maiorum” z Warszawy (Polska) pod dyr. Michała Straszewskiego
II miejsce przyznano:

Akademickiemu Chórowi „Divina Armonie” z Bukaresztu (Rumunia) pod dyr. Cristiana Mariusa Fircy
I miejsce przyznano:

Kijowskiemu Kameralnemu Chórowi „Sofia” Narodowego Związku Kompozytorów Ukrainy z Kijowa (Ukraina) pod dyr. Aleksieja Szamrickiego
Ponadto Jury wyróżniło następujących dyrygentów:

Dyrygentkę Chóru „Radost” z Moskwy (Rosja) — Tatianę Żdanową
Dyrygenta Kijowskiego Kameralnego Chóru „Sofia” Narodowego Związku Kompozytorów Ukrainy z Kijowa (Ukraina) — Aleksieja Szamrickiego
W ocenie Jury poziom tegorocznego Festiwalu był bardzo wysoki, różnorodność zespołów w nim uczestniczących godna uwagi. Ogromnie cieszy fakt udziału szerokiej rzeszy publiczności podczas wszystkich dni przesłuchań konkursowych. Świadczy to o wielkiej popularności muzyki cerkiewnej wśród chórów dziecięcych, młodzieżowych, jak też akademickich i zawodowych. Potwierdza to ważną rolę Festiwalu, który jak co roku, stał się płaszczyzną porozumienia pokoleń, kultur i narodów.

Jury składa serdeczne podziękowania Organizatorom za wielki wysiłek włożony w realizację kolejnej edycji Festiwalu, a w szczególności jego Dyrektorowi — Panu Mikołajowi Buszko oraz Dyrektor Biura Organizacyjnego — Pani Irenie Parfieniuk.

Miło nam, że XXXIII Międzynarodowy Festiwal Muzyki Cerkiewnej — „Hajnówka 2014” cieszy się akceptacją i życzliwym wsparciem najwyższych władz państwowych, miejskich i wojewódzkich, a także mediów oraz innych instytucji.

Warto podkreślić, że Koncert Inauguracyjny zatytułowany „Muzyka cerkiewna współczesnej Ukrainy” w wykonaniu Kameralnego Chóru „Kijów” z Kijowa (Ukraina) pod dyr. Mykoły Gobdycza zapoznał melomanów z twórczością takich kompozytorów, jak Myrosław Skoryk, Jewhen Stankowycz, Walentyn Sylwestrow i Łesia Dyczko. Ponadto podczas Festiwalu dokonano prawykonania Psalmu nr 1 z Symfonii Szewczenkiana tejże wybitnej kompozytorki.

Tegoroczne występy z pewnością pozostaną w pamięci melomanów jako wyjątkowe wydarzenia, zarówno pod względem artystycznym jak i duchowym.

Jury

Przesłuchania festiwalowe — dzień trzeci

Minął kolejny dzień wielu pięknych wrażeń, gromkich owacji i muzycznych emocji.

W ostatnim dniu przesłuchań konkursowych XXXIII Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Cerkiewnej „Hajnówka 2014” w Białymstoku wystąpiło 9 chórów z Polski, Białorusi, Ukrainy, Rosji, Rumunii i Australii.

Pierwszy chór otrzymał olbrzymie brawa od publiczności. Na scenie Opery i Filharmonii Podlaskiej w Białymstoku zaprezentował się Chór Diecezji Australijskiej Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej Zagranicą. Chór jest reprezentacją całej diaspory prawosławnej mieszkającej w Australii. Zmagał się w kategorii chórów parafialnych.

— Wszyscy śpiewamy w chórach cerkiewnych. — powiedział dyrygent Andriej Łaptiew. — Na tym festiwalu występujemy po raz pierwszy, ale w Australii bardzo często koncertujemy śpiewając cerkiewny repertuar. Staramy się upowszechniać trzy muzyczne kierunki: klasyków rosyjskich, zagranicznych kompozytorów i śpiew „partiesny”.

Chór wykonał m.in. „Błagosłowi, dusze moja, Gospoda” Iwana Kolczina, „Chieruwimskaja pieśń” Michaiła Konstantinowa i po angielsku prokimien paschalny Nikołaja Kiedrowa (syna) i dwie kompozycje Johna Tavenera „Holy God” i „Mnogaja leta (w tym roku wspominamy 70. rocznicę urodzin kompozytora).

Chór Akademickiego College’u Muzycznego przy Konserwatorium Moskiewskim im. P. Czajkowskiego w Moskwie, będący muzyczną wizytówką jednej z najstarszych rosyjskich uczelni muzycznych, wystąpił jako drugi. Brał udział w konkursie w kategorii chórów uczelni muzycznych.

— Udział w festiwalu ma dla nas wielkie znaczenie. — powiedział dyrygent Leonid Pawłow — Codziennie na uczelni, zgłębiając tajniki śpiewu, mamy także do czynienia z kompozycjami cerkiewnymi. Zaprezentowaliśmy klasyków rosyjskich, ale też dwie moje kompozycje „Otcze nasz” i „Tiebie pojem”. — dodał — Aktywnie współpracujemy z kompozytorami rosyjskimi, m.in. z Metropolitą Hilarionem (Alfiejewem). W 2007 roku zaśpiewaliśmy „Oratorium Bożonarodzeniowe” Metropolity Hilariona w Waszyngtonie.

— Piękne wykonanie, znakomita intonacja i współbrzmienie. — określił występ członek jury, ks. Jerzy Szurbak — Wspaniała paleta muzyczna. Zostawili po sobie bardzo dobre wrażenie.

Kolejnym chórem, który wystąpił w tej kategorii był Chóralny Zespół Wojewódzkiej Uczelni Sztuk Pięknych im. S. Worobkiewicza w Czerniowcach na Ukrainie. Chór w swoim repertuarze ma utwory klasyków, pieśni ludowe i utwory współczesnych ukraińskich kompozytorów. Muzyka cerkiewna jest stałym elementem repertuaru — uwrażliwia studentów.

W wykonaniu chóru usłyszeliśmy m.in. „Bogorodice Diewo, radujsia” Rubena Tolmaczowa, „Błagosłowi, dusze moja, Gospoda” Romualda Twardowskiego czy „Tiebie Boga chwalim” Dymitra Bortnianskiego.

Występy w kategorii chórów uczelni muzycznych zakończył Chór Studentów Białoruskiej Państwowej Akademii Muzyki z Mińska.

— Pięknie zabrzmiałyśmy, bardzo się cieszymy z występu na festiwalu. — mówiły rozemocjonowane chórzystki.

— Jedna trzecia naszego repertuaru to muzyka sakralna. — powiedziała dyrygenta Inessa Bodiako (uczennica słynnego prof. Wiktora Rowdo). Muzyka cerkiewna jest mi bliska. Od kilkunastu lat dyryguję chórem cerkiewnym w jednej z parafii prawosławnych w Mińsku. Wielu studentów także śpiewa w cerkiewnych chórach. Cieszę się, że udało nam się wystąpić na tym festiwalu. Wystąpiliśmy na nim będąc jednocześnie w drodze na festiwal młodzieżowych chórów w Szwajcarii. — dodała Inessa Bodiako.

Kolejnym prezentującym się chórem (w kategorii chórów zawodowych) był warszawski Chór „Modo Maiorum”. Chór działa przy parafii Ewangelicko-Augsburskiej św. Trójcy w Warszawie.

— Muzyka cerkiewna nie jest nam obca. — powiedział dyrygent Michał Straszewski. — Sam jestem wyznania prawosławnego i występujemy na festiwalu już po raz drugi. Śpiewamy nabożeństwa ekumeniczne i muzykę cerkiewną na różnych koncertach. Naszym celem jest wykonywanie utworów na jak najwyższym poziomie, chcemy pokazać, że Polacy nie-prawosławni również potrafią dobrze śpiewać muzykę cerkiewną.

Chór wykonał m.in. „Swietie tichij” Aleksandra Archangielskiego, „Błażen muż” kijewskiego raspiewu, „Bogorodice Diewo” Sergiusza Rachamaninowa.

Kijowski Kameralny Chór „Sofia” Narodowego Związku Kompozytorów Ukrainy w Kijowie również wystąpił w kategorii chórów zawodowych.

— To znany festiwal. — podkreślił dyrygent Aleksiej Szamrickij. Wszystkie liczące się chóry występowały na tym festiwalu. Chcieliśmy się jak najlepiej zaprezentować. Specjalizujemy się w muzyce współczesnej, ale cerkiewne utwory także śpiewamy. Często wykorzystujemy kompozycje młodych autorów, nie tylko ukraińskich. — uzupełnił.

Podczas występu chóru „Sofia” usłyszeliśmy m.in. „Tiebie pojem” Sergiusza Rachmaninowa, kompozycję Anny Hawrileć „Wsie upowanije moje” i prapremierę Psalmu Nr 1, z Symfonii „Szewczenkiana” Łesi Dyczko. Utwór ten został skomponowany na zamówienie Instytutu Muzyki i Tańca w Warszawie, realizującego Program Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego RP „Zamówienia kompozytorskie”. Po raz pierwszy w historii tego ministerialnego programu został zaakceptowany projekt Fundacji „Muzyka Cerkiewna” na nowy utwór muzyki cerkiewnej.

— Ciekawe wykonanie Psalmu Nr 1. — powiedział ks. Jerzy Szurbak. Czysto wyśpiewane „Tiebie pojem” Sergiusza Rachmaninowa.

Kolejnym chórem występującym w kategorii chórów zawodowych był Kameralny Chór Państwowej Instytucji Kultury „Grodnieńskaja Kapełła” z Grodna na Białorusi.

— Chórzyści dobrze zaśpiewali. — powiedziała dyrygentka Łarisa Ikonnikowa. — Jestem matuszką (żoną prawosławnego duchownego) i często występujemy w cerkwiach. W naszym repertuarze muzyka cerkiewna zajmuje ważne miejsce. Śpiewamy dużo utworów białoruskich kompozytorów. Grodno w tym roku jest kulturalną stolicą Białorusi i my wielokrotnie koncertujemy z cerkiewnym repertuarem. Śpiewamy także utwory muzyki klasycznej i ludowej. Udział w tego rodzaju wydarzeniu zawsze daje coś muzykom, można usłyszeć pięknie brzmiące głosy, wymienić się doświadczeniem. — zauważyła.

W wykonaniu chóru usłyszeliśmy m.in. „Priiditie, pokłonimsia” (z Liturii św. Jana Złotoustego) Romualda Twardowskiego, koncert „Tiebie Boga chwalim” Dymitra Bortniańskiego, „Dostojno jest” (z Liturgii św. Jana Złotoustego) ks. Andreja Bondarenko.

Chórem śpiewającym również w kategorii chórów zawodowych był Akademicki Chór „Divina Armonie” z Bukaresztu. W swoim założeniu zespół m.in. zajmuje się promowaniem tradycyjnej rumuńskiej muzyki chóralnej. W repertuarze posiada utwory muzyki cerkiewnej, klasycznej m.in. pieśni i opery.

— Jesteśmy chórem prawosławnym, spotykamy się w niedziele na nabożeństwach. — powiedziała chórzystka Natalia Godovaniuc.

— Często występujemy w operach i filharmoniach na różnych koncertach. Na takim festiwalu jesteśmy po raz pierwszy. Bardzo jesteśmy zadowoleni z występu. Wspaniała publiczność. — dodał dyrygent Cristian Marius Firca.

W trakcie występu wysłuchaliśmy m.in. Koncert nr 1 Gawriiła Musicescu, „Woskresienije Christowo widiewsze” Sergiusza Rachmaninowa oraz utwory rumuńskich kompozytorów — „Rugaciune” Martiana Negrea, „Toata suflarea sa laude te pre domnul” Alexandru Racu, „Total nostra” Irina Odagescu .

— Niesamowita paleta dynamiczna — od pianissimo do forte. — powiedział ks. Jerzy Szurbak.

Konkursowe zmagania ostatniego dnia festiwalu zakończył Akademicki Męski Chór Narodowego Uniwersytetu Badań Jądrowych „MIFI” z Moskwy w Rosji. Chór wykonuje arcydzieła rosyjskiej i zachodniej muzyki sakralnej oraz świeckiej, utwory współczesnych kompozytorów i pieśni ludowe.

— Występujemy na festiwalach muzyki cerkiewnej w Moskwie. — powiedziała dyrygentka Nadieżda Maliawina. — Zdziwiliśmy się, że w Polsce, gdzie w większości mieszkają katolicy, również odbywają się takie festiwale. W instytucie mamy swoją cerkiew. Śpiewamy tam na Wielkanoc, Boże Narodzenie i w czasie innych wielkich świąt, mimo, że chórzyści to nie muzycy, a fizycy. — dodała.

W wykonaniu chóru usłyszeliśmy m.in. „Jedinorodnyj Synie” Wasilija Titowa, „Iże Chieruwimy” Aleksandra Alabjewa, paschalne „Angieł wopijasze” Modesta Musorgskiego.

Wszystkie chóry z niecierpliwością czekają teraz na werdykt jury, który poznamy już jutro.

Przesłuchania festiwalowe — dzień drugi

Dwa chóry dziecięco-młodzieżowe, dwa amatorskie świeckie, dwa parafialne i chór zawodowy przedstawiły swój repertuar w trakcie drugiego dnia przesłuchań konkursowych XXXIII Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Cerkiewnej „Hajnówka 2014” w Białymstoku. W Sali Opery i Filharmonii Podlaskiej publiczność powitał dyrektor festiwalu Mikołaj Buszko, a część konkursową prowadziła Magdalena Gołaszewska — znana i ceniona prezenterka, dziennikarka TVP Białystok.

Drugi dzień festiwalowych zmagań rozpoczął Chór Dziecięcej Szkoły Sztuki w Kamieńcu na Białorusi, występujący w kategorii chórów dziecięco-młodzieżowych. Dowiedzieliśmy się od chórzystów, że wielu z nich śpiewa w chórze parafii prawosławnej w Kamieńcu, a w ich repertuarze muzyka cerkiewna ma ważne miejsce i znajdują się w nim utwory klasyków i współczesnych białoruskich kompozytorów. Chór wykonuje także muzykę liturgiczną według głasów.

— Dla naszych chórzystów występ na festiwalu to piękne doświadczenie. — powiedziała dyrygentka Anna Gruszewska. — Przyjechaliśmy z niewielkiego miasta. O festiwalu muzyki cerkiewnej (przyp. red. „Hajnówka”) słyszeliśmy już wcześniej. Cieszymy się, że udało nam się dobrze zaprezentować. — dodała.

W wykonaniu młodych chórzystów z Kamieńca usłyszeliśmy m.in. modlitwę „Otcze nasz” Fiodora Dubieńskiego, „Dostojno jest” bizantyjskiego napiewu z XV w., „Jedinorodnyj Synie” Dymitra Bortniańskiego, a także „Pieśń Żyrowickiej Matki Bożej” (poleskiego napiewu).

Drugim chórem występującym w wyżej wymienionej kategorii był Chór „Radost” z Moskwy. Repertuar chóru składa się z rosyjskiej i zachodnioeuropejskiej muzyki klasycznej, sakralnej, także współczesnych kompozytorów. Ważne miejsce w tym repertuarze zajmuje muzyka cerkiewna.

— Lubimy śpiewać muzykę sakralną. — podkreśliła dyrygentka chóru Tatiana Żdanowa. — Często wykonujemy koncerty dla Patriarchy Moskwy i Całej Rusi. O tym festiwalu, muzyki cerkiewnej, słyszałyśmy już wcześniej. Przyjechałyśmy pierwszy raz i cieszymy się, że mogłyśmy się zaprezentować. Podłożem działalności chóru było Centrum Rozwoju Twórczego i Edukacji Muzycznej. Przychodzi do nas młodzież, którą my ukierunkowujemy. — uzupełniła.

— W tej znanej, na całym świecie, imprezie ważny jest dla nas udział, a nie zwycięstwo. — dodały chórzystki.

Chórem, występującym w kategorii chórów amatorskich świeckich był Młodzieżowy Chór „Cantabile” z Kiszyniowa w Mołdawii.

— Dla nas to zupełnie nowe doświadczenie. — powiedziała dyrygentka chóru Elena Marian. — Jesteśmy chórem amatorskim, dziewczyny nie mają wykształcenia muzycznego, ale kochamy muzykę. Na festiwalu muzyki cerkiewnej występujemy po raz pierwszy. Możemy „podpatrzeć” jak się prezentują inne chóry, wymienić się doświadczeniem. W naszym repertuarze są kompozycje narodowych kompozytorów tak, jak Gawriił Musicescu, ale też klasyka czy kompozytorzy współcześni. — uzupełniła. W repertuarze chóru przeważały utwory w ojczystym języku.

— Panie ciekawie się zaprezentowały. — powiedział o występie chóru członek jury ks. Jerzy Szurbak. — Zwróciłem szczególną uwagę na koncert Gawriiła Musicescu „Kto budiet podnimatsia” i „Wozobnowisi nowi Jerusalim”.

Połączenie modlitwy i artyzmu usłyszeliśmy w wykonaniu Ludowej Kapeli Chóralnej Białoruskiego Państwowego Uniwersytetu z Mińska na Białorusi, który prezentował się w kategorii chórów amatorskie świeckie. W chórze śpiewają studenci z różnych wydziałów, absolwenci i pracownicy naukowi uniwersytetu i innych wyższych uczelni Mińska.

— Podstawą chóralistyki jest właśnie muzyka cerkiewna. — podkreślił dyrygent Aleksander Minienkow. — Utwory cerkiewne towarzyszą nam od początku istnienia chóru. Nasz repertuar składa się z muzyki różnych epok, stylów i gatunków. Wykonujemy utwory także narodowych kompozytorów takich, jak np. Mikołaj Kulikowicz. — uzupełnił.

— Podobał mi się występ Kapeli z Mińska. — zauważył ks. Jerzy Szurbak. — Świetna dykcja, rewelacyjna intonacja, wyważone proporcje głosów i dobrany repertuar.

— Pierwszą modlitwę cerkiewną „Iże Chieruwimy” dostaliśmy w latach 70. od francuzów i tak się zaczęła nasza przygoda z muzyką cerkiewną. — mówili chórzyści chóru „Basilica Cantas” z Wrocławia prowadzeni przez Mirosławę Jurę-Żegleń. Chór powstał przy wrocławskim Kościele Garnizonowym z inicjatywy dawnych chórzystów Akademickiego Chóru Górniczego Politechniki Wrocławskiej i wystąpił w kategorii chórów parafialnych.

— Dla nas muzyka cerkiewna to nie egzotyka. — przekonywali chórzyści. — Lubimy sięgać do muzyki cerkiewnej, jak śpiewamy koncerty religijne, zawsze dołączamy utwór cerkiewny. Na tym festiwalu jesteśmy po raz kolejny. Występowaliśmy w 1986 i 1987 roku w Hajnówce jako Chór Górniczy Politechniki Wrocławskiej. Cieszymy się, że mogliśmy znowu przyjechać, poczuć jeszcze raz nadzwyczajną atmosferę festiwalu. — uzupełnili.

Chór wykonał m.in. „Jedinorodnyj Synie” Stiepana Dawydowa, „Zastupnice usierdnaja” Pawła Czesnokowa i „Wieliczit dusza moja Gospoda” Frunza z partią solową dyrygentki Mirosławy Jury-Żegleń.

Kolejnym uczestnikiem przesłuchań konkursowych „Festiwalu Śpiewającej Duszy”, również w kategorii chórów parafialnych, był Grekokatolicki Katedralny Chór „Chrysostomos” z Bratysławy na Słowacji, którym kieruje Martin Śkoviera. Repertuar chóru obejmuje muzykę klasyczną, cerkiewną, utwory kompozytorów krajowych, melodie karpackiego raspiewu oraz własne aranżacje dyrygenta. W chórze śpiewają wyłącznie nieprofesjonalni wokaliści, także parafianie cerkwi.

— Duża doza zrozumienia tekstów i piękne wykonanie „Dogmatiku gł. 2” w kompozycji Grigorija Lwowskiego. — podsumował występ chóru ks. Jerzy Szurbak. — Zaciekawia również to, że chórem dyryguje nie zawodowy muzyk, a profesor matematyki Uniwersytetu w Bratysławie.

Drugi dzień przesłuchań konkursowych zamknął Młodzieżowy Chór „Visson” Republikańskiego Centrum Współczesnej Kultury Chrześcijańskiej „Błagowiest” z Mińska na Białorusi. Chór składa się z młodych profesjonalnych muzyków, a także z wielu innych utalentowanych osób. W wykonaniu chóru usłyszeliśmy m.in. troparion „Kriestu” współczesnej ukraińskiej kompozytorki Wiktorii Polewaja, „Wonmi niebo” Ludmiły Nowosiełowoj, czy modlitwę „Usłyszy Hospodi” Wiktora Sacharuka.

— Łączy nas miłość do sakralnej muzyki. — powiedziała dyrygentka Alona Wysocka. — Wielu chórzystów śpiewa i dyryguje w mińskich chórach cerkiewnych. Staramy się łączyć utwory różnych stylów i epok, takich jak gruzińskie napiewy, z kompozycjami Aleha Zieletnioua czy Jewgienija Muraszko. — uzupełniła.

Był to dzień wspaniałych koncertów, wielu emocji, oklasków i bisów. Zapraszamy na trzeci dzień festiwalowych zmagań.

Przesłuchania festiwalowe — dzień pierwszy

„Ten kto śpiewa, modli się dwa razy” — te słowa najgłębiej określają nastrój pierwszego dnia przesłuchań konkursowych XXXIII Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Cerkiewnej „Hajnówka 2014” w Białymstoku. Na scenie Opery i Filharmonii Podlaskiej w Białymstoku zaprezentowało się 8 chórów.

Chór Młodzieżowego Domu Kultury w Białymstoku pierwszy odważnie rozpoczął swoją prezentację w kategorii chórów dziecięco-młodzieżowych. W chórze śpiewają amatorzy, uczniowie gimnazjum, szkół średnich i wyższych.

— „Udział w Festiwalu to dla nas jedno z ważniejszych wydarzeń” — podsumowała dyrygentka Barbara Kornacka. — „Młodzieży spodobała się muzyka cerkiewna, chociaż barierą był język. Występujemy po raz pierwszy, mamy więc „świeży” cerkiewny repertuar”.

Młodzi gospodarze z Białegostoku z zaangażowaniem wykonali utwory m.in. Dymitra Bortniańskiego „Tiebie pojem”, Nikołaja Kiedrowa „Otcze nasz”, Sergiusza Rachmaninowa „Bogorodice Diewo”, modlitwę „Okom błagoutrobnym, Gospodi” Iriny Denisowej.

— „Miłe wrażenie zrobił na mnie Chór z MDK. — powiedział członek jury ks. Jerzy Szurbak. — „Widzieliśmy zakończone frazy melodyczne, ładne muzykowanie”.

Drugim chórem, występującym również w kategorii chórów dziecięco-młodzieżowych, był Wzorcowy Chór Chłopięcy „Swietacz” ze szkoły średniej nr 3 im. W. M. Usowa w Grodnie na Białorusi. Mali i troszkę starsi chórzyści delikatnym brzmieniem dziecięco-chłopięcych głosów rozczulili białostocką publiczność. W wykonaniu młodych chórzystów usłyszeliśmy 5 utworów, w tym „Swiatyj Boże” Piotra Czajkowskiego, „Chwalitie Gospoda s niebies” Dymitra Bortnianskiego i utwory rodzimych kompozytorów, takich jak „Dostojno jest’” Mikoły Kulikowicza (kompozytor wspominany jest w trakcie festiwalu z okazji 45. rocznicy śmierci), czy „Wialik światy” w opracowaniu Hauryka Pichury i troparion Paschy „Chrystos Uwaskros” ze zbiorów A. Daraszkiewicza.

— „Muzyka cerkiewna zajmuje ważne miejsce w naszym repertuarze.” — powiedziała dyrygentka chóru Irina Jagowdik. — „Dyscyplinuje chłopców, przyłącza do tradycyjnej duchowości. Często występujemy z muzyką sakralną w świątyniach Grodna i jesteśmy jedynym chórem chłopięcym w regionie”. — dodała.

Paschalnym „Christos woskresie” Aleksandra Kastalskiego rozpoczął swój występ Kameralny Chóru „Sogłasije” Państwowego Uniwersytetu Gospodarki Rolnej w Moskwie. Uczestnikami zespołu są miłośnicy śpiewu, studenci występujący w kategorii chórów amatorskich świeckich. W repertuarze chóru są rosyjskie i zagraniczne utwory klasyczne, muzyka cerkiewna, pieśni ludowe. Chór wykonał m.in. kompozycje Dymitra Bortniańskiego „Chwalitie Gospoda s niebies”, współczesnego kompozytora Jurija Falika „K Iwierskoj ikonie Preswiatoj Bogorodicy”, utwór Pawła Czesnokowa (70. rocznica śmierci kompozytora wspominana jest w trakcie festiwalu). Chór zakończył występ kompozycją Modesta Musorgskiego „Angieł wopijasze”.

— „Dobrze nam się śpiewało. Sala ma piękną akustykę. Widać zainteresowanie publiczności.” — mówiły rozemocjonowane chórzystki.

— „Udział w Międzynarodowym Festiwalu Muzyki Cerkiewnej „Hajnówka” w Białymstoku to wielkie przeżycie i ogromny zaszczyt. To nasz pierwszy konkurs zagraniczny, a jest to najważniejszy festiwal muzyki cerkiewnej na świecie.” — powiedziała dyrygentka chóru, Zasłużona Działaczka Kultury Federacji Rosyjskiej Irina Timochina. — „Poza tym jest to doskonała okazja do spotkań i wymiany doświadczeń muzycznych.” — dodała.

Kolejnym uczestnikiem konkursowych przesłuchań był Kowieński Chór Mieszany „Kamertonas” z Litwy. Chór prowadzi Kestutis Jakeliunas, członek Związku Chórów oraz Muzyków Litewskich i Rady Artystycznej Kowieńskiej Filharmonii. Chór wystąpił w kategorii chórów amatorskich świeckich, z wielkim zaangażowaniem wykonał kompozycje, m.in. „Hosanna” Romualda Twardowskiego, „Tiebie pojem” Sergiusza Rachmaninowa, ”Swietie tichij” Wiktora Kalinnikowa.

— „Dobrze zaśpiewaliśmy.” — podsumował występ chóru dyrygent Kestutis Jakeliunas. — „Po raz pierwszy wykonywaliśmy muzykę cerkiewną na tak ważnym festiwalu. Przygotowywaliśmy się kilka miesięcy, członkami chóru są śpiewacy amatorzy, przedstawiciele różnych zawodów. Wykonujemy różnorodny repertuar, ale muzyka cerkiewna też się spodobała chórzystom. To było wyzwanie dla mnie i dla chóru.” — dodał.

— „Chór z Kowna zadziwił nas wysoką kulturą muzyczną, czystością wokalu.” — zauważył członek jury ks. Jerzy Szurbak. „Zrobili dobre wrażenie”.

Kolejnym chórem występującym w kategorii chórów uczelni muzycznych był Akademicki Chór Instytutu Sztuki Wschodnioeuropejskiego Uniwersytetu Narodowego im. Łesi Ukrainki z Łucka na Ukrainie. Śpiewają w nim studenci i wykładowcy Instytutu Sztuki, aktywni uczestnicy chóralnego życia w kraju. Chór pod dyrekcją Wasilija Mojsijuka rozpoczął swój występ koncertem chóralnym „Sława na nebi Bogu” Dymitra Bortnianskiego. Zaśpiewał także kompozycje współczesnych autorów ukraińskich takie, jak „Dostojno jest” Mykoły Leontowicza, „Boże mij, naszczo Ti mene pokinuw” Anny Hawrilec.

— „Moi chórzyści to młodzi studenci, nie mają jeszcze wielkiego doświadczenia.” — powiedział Wasilij Mojsijuk. — „Na międzynarodowym festiwalu śpiewamy pierwszy raz, czułem podczas występu tremę chórzystów.” — dodał.

Mimo to występ chóru był niezwykle interesujący.

Modlitewnie, lirycznie i z uczuciem zaprezentował się Dziecięcy Chór „Łampada” Cerkwi pw. Wszystkich Świętych z Kurska w Rosji, występujący w kategorii chórów parafialnych. Podłożem powstania chóru była niedzielna szkoła funkcjonująca przy parafii. Chór swoim śpiewem uświetnia cerkiewne nabożeństwa.

— „Przygotowaliśmy utwory odpowiednie dla cerkiewnego chóru.” — mówiła dyrygentka Rimma Cziertowa. — „Przede wszystkim utwory klasycznych i współczesnych kompozytorów — Jurija Kostiuka, Sergiusza Rachmaninowa, Piotra Czajkowskigeo, Iowa Charri. Nasi chórzyści nie uczą się w szkole muzycznej, ale bardzo chcieli wystąpić podczas festiwalu”.

— „Chcieliśmy też zobaczyć jak żyją prawosławni w Polsce.” — dodał proboszcz parafii Wszystkich Świętych w Kursku ks. Witalij Kirjew, który przybył wraz z chórzystami. — „Przyjechaliśmy, by wychwalać Boga śpiewem.” — dodał.

— „Chór zachwycił nas swoim profesjonalizmem.” — spostrzegł członek jury ks. Jerzy Szurbak. — „Było widać piękne muzykowanie i zaangażowaniem młodych chórzystów, to ciężka praca”.

Międzynarodowy Festiwal Muzyki Cerkiewnej „Hajnówka” jest dostępny dla wszystkich chcących wykonywać muzykę cerkiewną. Możemy usłyszeć muzykę różnych narodów i ich wielokulturowość.

Panoramę cerkiewnego repertuaru zaprezentował chór „Jubilate Deo” działający przy parafii Ewangelicko-Augsburskiej w Mysłowicach. Pierwszy raz w historii festiwalu usłyszeliśmy także muzykę Wolfganga Amadeusza Mozarta w„Iże Chieruwimy”. Chór zaprezentował się w kategorii chórów parafialnych.

— „Po raz pierwszy wykonaliśmy muzykę cerkiewną.” — powiedziała dyrygentka Joanna Bliwert-Hoderny. — „Nasz chór to amatorski ekumeniczny zespół. W repertuarze mamy różne pieśni o charakterze religijnym, muzykę luterańską, gospel, muzykę hebrajską. Muzyką cerkiewną dopiero zaczynamy się interesować, ale cieszymy się z występu na festiwalu.” — dodała.

Przesłuchania zakończył występ Chóru Kijowskiej Akademii Teologicznej z Kijowa. Studenci akademii, przyszli kapłani, wykonali utwory kompozytorów Ukrainy, m.in. Mykoły Leontowicza „Oj ziszła zora”, Kiryła Stecenki „Błagosłowi, dusze moja, Gospoda”, Iwana Niebiesnaha „Dostojno jest”.

Pięknie zabrzmiała pieśń „Oj ziszła zora” z wyraziście wykonaną partią solową ks. protodiakona Wasyla Didora.

Chór reprezentował się w kategorii chórów parafialnych.

— „Chór przygotował utwory kompozytorów związanych ze Świato-Michałowskim Zołotowerchym Monasterem.” — powiedziała Nadieżda Kupczyńska dyrygentka chóru. — „Kompozytorzy Mykoła Leontowicz, Artemij Wedel czy Kirył Stecenko byli tam dyrygentami i pisali muzykę dla monasterskiego chóru”. — uzupełniła.

Przed nami kolejne dni festiwalowe i emocje związane z występami chórów w różnych kategoriach konkursowych.

Inauguracja Festiwalu

Utwory Łesi Dyczko, Myrosława Skoryka, Jewhena Stankowycza i Walentyna Sylwestrowa, czyli „Muzyka cerkiewna współczesnej Ukrainy” zabrzmiały podczas koncertu wykonanego przez ukraiński Kameralny Chór „Kijów” pod batutą Mykoły Gobdycza, inaugurujący XXXIII Międzynarodowy Festiwal Muzyki Cerkiewnej „Hajnówka 2014” w Białymstoku.

Majowe święto „śpiewającej duszy” radośnie zawitało do Białegostoku.

Na scenie Opery i Filharmonii Podlaskiej tradycyjnie zabrzmiały „Gaude Mater Polonia” i stichira „Ziemle Russkaja”.

Pierwsze utwory wykonał laureat ubiegłorocznej edycji festiwalu, Chór Komendy Wojewódzkiej Policji w Białymstoku dyrygowany przez Wiolettę Miłkowską oraz Kameralny Chór „Kijów” z Ukrainy.

Festiwalową publiczność i gości przywitał prowadzący galę otwarcia festiwalu Marcin Tomkiel oraz jego twórca i dyrektor, Mikołaj Buszko.

— Chciałbym podziękować Chórowi Komendy Wojewódzkiej Policji w Białymstoku za 10 lat śpiewania. Gratulacjami, kwiatami dla dyrygentki i spontanicznym „Mnohaja lita” wykonanym przez Chór „Kijów” uczczono Jubileusz Jego 10.lecia.

Nasz festiwal — rozpoczął swoje powitanie Mikołaj Buszko — jest otwarty dla wszystkich wykonawców, popularyzuje muzykę cerkiewną i jej twórców. Stąd ich wielokrotna obecność. Przypominamy także kompozytorów, którzy odeszli, to m.in. Sir John Tavener, (którego cerkiewne kompozycje usłyszymy w wykonaniu chóru z Australii), Czesław Freund, Mikołaj Kulikowicz, Paweł Czesnokow, Stanisław Moniuszko, Ludomir Michał Rogowski czy Konstanty Gorski, których muzyka cerkiewna była wykonywana podczas naszego festiwalu. Na Festiwalu wystąpi 25 chórów z dziewięciu państw, Ukrainy, Słowacji, Litwy, Rosji, Polski, Mołdawii, Białorusi, Rumunii i po raz pierwszy z Australii. W czasie Festiwalu zostanie także wykonany najnowszy utwór Łesi Dyczko – kontynuował Mikołaj Buszko, jednej z najwybitniejszych osobowości ukraińskiej muzyki, skomponowany na zamówienie Instytutu Muzyki i Tańca w Warszawie, realizującego Program Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego RP „Zamówienia kompozytorskie”. Po raz pierwszy w historii tego ministerialnego programu został zaakceptowany projekt naszej Fundacji na nowy utwór muzyki cerkiewnej (kompozycja zostanie zaprezentowana w sobotę przez Kijowski Kameralny Chór „Sofia” Narodowego Związku Kompozytorów Ukrainy).

Festiwal odbywa się pod Honorowym Patronatem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, Patronatem Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego i Patronatem Prezydenta Białegostoku.

Pracom jury Festiwalu przewodniczy prof. Romuald Twardowski, zaś Patronatem Artystycznym obejmuje prof. Krzysztof Penderecki.

Konkursowym zmaganiom w kategorii chóry parafialne, chóry amatorskie świeckie, chóry szkół muzycznych i chóry zawodowe towarzyszą ponadto koncerty m.in. w Lusławicach, Bielsku Podlaskim, Narwi, Warszawie i Białowieży.

Festiwal otworzył Prezydent Białegostoku Tadeusz Truskolaski.

— Chciałbym serdecznie wszystkich gości przywitać w Białymstoku. Spotykamy się w pięknym miesiącu maju – gdy przyroda ożywa, śpiewają ptaki i mamy możliwość pięknej „uczty duchowej”. Życzę Państwu wielu wrażeń artystycznych, a wszystkim chórom zwycięstwa.

Wśród publiczności znaleźli się gospodarze miasta i regionu m.in. Członek Zarządu Województwa Podlaskiego Karol Pilecki, Wiceprezydent Białegostoku Renata Przygodzka, Sekretarz Miasta Białystok Krzysztof Karpieszuk, Przewodniczący Rady Miasta Białegostoku Włodzimierz Kusak, Dyrektor Departamentu Kultury w Urzędzie Miejskim Anna Pieciul, Poseł Damian Raczkowski, były Rektor Uniwersytetu w Białymstoku Jerzy Nikitorowicz, były Rektor Akademii Medycznej i Uniwersytetu Medycznego Jan Górski, Dyrektor Departamentu Kultury Urzędu Marszałkowskiego Anatol Wap, Dyrektor Wojewódzkiego Ośrodka Animacji Kultury Andrzej Dyrdał, Komendant Podlaskiego Oddziału Straży Granicznej płk Andrzej Rywiński, były pierwszy Burmistrz Hajnówki Mieczysław Gmiter i była wieloletnia Dyrektor Miejskiej Biblioteki Publicznej w Hajnówce Halina Wojskowicz.

Niekwestionowaną gwiazdą tego wieczoru była jednak wybitna kompozytorka prof. Łesia Dyczko, która obchodzi w tym roku jubileusz 75.lecia urodzin.

Chwilę później w nastrój okresu paschalnego wprowadził nas Kameralny Chór „Kijów”, który radosnym „Christos Woskresie” rozpoczął Koncert Inauguracyjny „Muzyka współczesnej Ukrainy”. W wykonaniu chóru usłyszeliśmy utwory współczesnych kompozytorów Ukrainy. Do głębi poruszał „Koncert Duchowny” Myrosława Skoryka, w czasie i przestrzeni przenieśliśmy się z Jewhenem Stankowyczem w utworze „Jak ukochane są Twoje przybytki”. Chór wielokrotnie zadziwił publiczność interpretacją „Psalmów Szewczenki” Walentyna Sylwestrowa. Usłyszeliśmy także fragmenty „Uroczystej Liturgii” („Święty Boże”, „Niech imię Pańskie będzie błogosławione”, „Wiele lat”) Łesi Dyczko.

Jubilatkę Łesię Dyczko serdecznymi życzeniami i bukietem niebiesko-żółtych kwiatów (w barwach Ukrainy) obdarował Członek Zarządu Województwa Podlaskiego Karol Pilecki. Podkreślił wielonarodowość i wielokulturowość województwa podlaskiego, gdzie różnice nie dzielą tylko łączą. – Cytując Bethovena: dobra muzyka to taka, która rozpala żar w sercach mężczyzn i napełnia łzy w oczach kobiet. Takiego wam festiwalu życzę. – dodał.

Jubilatka Łesia Dyczko ze wzruszeniem przyjęła kwiaty i życzenia.

— Cieszę się niezmiernie, że jestem tu z Wami na inauguracji najpiękniejszego i najważniejszego festiwalu. Festiwal Muzyki Cerkiewnej jest niezmiernie ważny dla całego prawosławnego świata. Chciałabym podziękować twórcom i organizatorom festiwalu, prof. Twardowskiemu, Prezydentowi Białegostoku, Kameralnemu Chórowi „Kijów” za piękne wykonanie utworów naszych współczesnych kompozytorów, bohaterów Ukrainy. Dziękuję, że wspieracie nas w tych ciężkich dla narodu ukraińskiego dniach. Dziękuję Wam i na mnohaja lita!

Podczas koncertu Dyrektor Festiwalu Mikołaj Buszko podziękował także za wieloletnią współpracę, rozpoczynającym „nowy etap w życiowej karierze” Dyrektor Miejskiej Biblioteki Publicznej w Hajnówce Halinie Wojskowicz i Dyrektorowi Wojewódzkiego Ośrodka Animacji Kultury Andrzejowi Dyrdałowi.

Potem już tylko życzenia dla wszystkich zebranych „Mnohaja, mnohaja lita” z pełną mocą wykonał ukraiński Kameralny Chór „Kijów” dyrygowany przez Mykołę Gobdycza. Na pożegnanie chór zaśpiewał raz jeszcze „Christos Woskresie”.

Długotrwałymi owacjami na stojąco publiczność nagrodziła zachwycający, porywający i niebywały występ genialnego Kameralnego Chóru „Kijów” i jego Dyrygenta Mykoły Gobdycza.