Nr 1 (36), 24 maja 2011 r.

Spotkanie dyrygentów

Po raz drugi w historii hajnowskiego Festiwalu doszło do niecodziennego spotkania — małych z wielkimi — jak określa dyrektor imprezy MIKOŁAJ BUSZKO. Dyrygenci chórów parafialnych — wiejskich i miejskich — mogli wysłuchać rad, uwag, podpowiedzi m.in. autorytetu o międzynarodowej renomie w świecie muzyki, jakim jest prof. WIKTOR ROWDO z Mińska.

Niżej proponujemy tekst ks. JERZEGO SZURBAKA, dotyczący problemów wykonawczych muzyki cerkiewnej. Redakcja

Uczestników seminarium powitał ks. Michał Niegierewicz. Jako dyrygent znanego chóru parafii Świętej Trójcy, podzielił się swoimi doświadczeniami, jeśli chodzi o pracę z zespołem. Jak organizować chór cerkiewny, właściwie dobierać jego członków — ludzi różnego wieku i profesji, jak również dobrać repertuar, sposób wykonywania poszczególnych nabożeństw — o tym mówił ks. M.Niegierewicz. Szczególny jednak nacisk położył na kwestię modlitewności śpiewu religijnego oraz ogromny wpływ dyrygenta, jego autorytetu moralnego i artystycznego, na stosunki między chórzystami. „Jedinymi usty i jedinym sierdcem sławit Boga” — to chyba najkrótsza i najlepsza recepta dobrej współpracy chóru i dyrygenta.

Po wystąpieniu ks. Michała, sprowokowałem dyskusję wokół najaktualniejszych problemów wykonawczych, sprawy emisji głosu dyrygenta i chórzystów, ich rozśpiewania, zestrojenia, właściwej frazy muzycznej także umiejętnego operowania i gospodarowania oddechem. Dyrygenci odnieśli się do własnych doświadczeń.

Dyskusja pobudziła profesora Konserwatorium w Mińsku długoletniego dyrektora artystycznego Państwowego Chóru Radia i Telewizji Białoruskiej Wiktora Rowdo do prowadzenia dalszego wykładu. Prof. Rowdo jest niekwestionowanym autorytetem w dziedzinie dyrygentury, chóralistyki w szczególności.

W trakcie trzygodzinnego wykładu mistrz dyrygentury przybliżył słuchaczom swoje artystyczne curiculum vitae, codzienną pracę w uczelni muzycznej w Mińsku, jak również sposób prowadzenia zajęć z chórem radiowym.

Ośmieleni fachowością, życzliwością i pogodą ducha profesora Rowdo dyrygenci chórów cerkiewnych coraz częściej zadawali mu pytania. Mistrz batuty z wielkim profesjonalizmem odpowiadał na nie śpiewając, dyrygując, z humorem akcentując istotne problemy i wskazując jak należy postąpić np. z rozśpiewaniem chóru a de facto z jego wystrojeniem, emisją głosu, artykulacją dźwięku, jego „zaokrągleniem”. Podkreślił konieczność wyeliminowania z chóru wszystkich głosów wibrujących. Zaakcentował potrzebę operowania oddechem wymiennym chórzystów, wówczas faza muzyczna może trwać przez kilkanaście taktów i wyrażać pewną myśl teologiczną i muzyczną. Demonstracja prof. W. Rowdo dotyczyła tzw. oddechu włoskiego (czyli szybkiego oddechu nosem, wydechu ustami i oddechu żebrowego). Przeponę czyli diafragmę nazwał mówca „smyczkiem”, bez którego nie zagrają skrzypce, altówka czy też wiolonczela. Podobnie każdy właściwy emisyjnie dźwięk musi być oparty na przeponie.

Nauczenie chóru właściwego oddechu gwarantuje dobrą intonację i wydłużoną frazę.

Prof. Rowdo posiadł niesłychaną lekkość w demonstrowaniu swoim głosem sposobu podawania tonacji tzw. tonu wprowadzającego. Mimo swego wieku Mistrz genialnie operuje przeponą i wszystkich dyrygentów gorąco namawia do śpiewania „instrumentalnego”. Potwierdził zdania przedmówców, iż właściwy dobór repertuaru chóralnego, modlitewność i czysta intonacja chóru cerkiewnego, powodują u zebranych w Cerkwi wiernych religijne skupienie, rozmodlenie, nastrój pełnego oderwania się od spraw ziemskich (Wsiakoje nynie żydejskoje otfoźym popieczenije).

Zebrani podkreślili ogromną potrzebę organizowania takiego seminarium i wspólnie poparli myśl wraz z prof. W.Rowdo, której byłem inicjatorem, aby w Polsce erygować szkołę dla dyrygentów i psalmistów.

W drugiej części seminarium przez kilka godzin W. Rowdo prezentował praktyczną naukę dyrygowania chórem. Konsultacje odbywały się z chórem parafii Świętej Trójcy. Brali w nich udział wszyscy przybyli na seminarium dyrygenci.

ks. Jerzy Szurbak
Gazeta Festiwalowa – 1998 r.

 

wstecz

---

Copyright © Międzynarodowy Festiwal Muzyki Cerkiewnej — Hajnówka 2011