Przesłuchania festiwalowe — dzień drugi

Dwa chóry dziecięco-młodzieżowe, dwa amatorskie świeckie, dwa parafialne i chór zawodowy przedstawiły swój repertuar w trakcie drugiego dnia przesłuchań konkursowych XXXIII Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Cerkiewnej „Hajnówka 2014” w Białymstoku. W Sali Opery i Filharmonii Podlaskiej publiczność powitał dyrektor festiwalu Mikołaj Buszko, a część konkursową prowadziła Magdalena Gołaszewska — znana i ceniona prezenterka, dziennikarka TVP Białystok.

Drugi dzień festiwalowych zmagań rozpoczął Chór Dziecięcej Szkoły Sztuki w Kamieńcu na Białorusi, występujący w kategorii chórów dziecięco-młodzieżowych. Dowiedzieliśmy się od chórzystów, że wielu z nich śpiewa w chórze parafii prawosławnej w Kamieńcu, a w ich repertuarze muzyka cerkiewna ma ważne miejsce i znajdują się w nim utwory klasyków i współczesnych białoruskich kompozytorów. Chór wykonuje także muzykę liturgiczną według głasów.

— Dla naszych chórzystów występ na festiwalu to piękne doświadczenie. — powiedziała dyrygentka Anna Gruszewska. — Przyjechaliśmy z niewielkiego miasta. O festiwalu muzyki cerkiewnej (przyp. red. „Hajnówka”) słyszeliśmy już wcześniej. Cieszymy się, że udało nam się dobrze zaprezentować. — dodała.

W wykonaniu młodych chórzystów z Kamieńca usłyszeliśmy m.in. modlitwę „Otcze nasz” Fiodora Dubieńskiego, „Dostojno jest” bizantyjskiego napiewu z XV w., „Jedinorodnyj Synie” Dymitra Bortniańskiego, a także „Pieśń Żyrowickiej Matki Bożej” (poleskiego napiewu).

Drugim chórem występującym w wyżej wymienionej kategorii był Chór „Radost” z Moskwy. Repertuar chóru składa się z rosyjskiej i zachodnioeuropejskiej muzyki klasycznej, sakralnej, także współczesnych kompozytorów. Ważne miejsce w tym repertuarze zajmuje muzyka cerkiewna.

— Lubimy śpiewać muzykę sakralną. — podkreśliła dyrygentka chóru Tatiana Żdanowa. — Często wykonujemy koncerty dla Patriarchy Moskwy i Całej Rusi. O tym festiwalu, muzyki cerkiewnej, słyszałyśmy już wcześniej. Przyjechałyśmy pierwszy raz i cieszymy się, że mogłyśmy się zaprezentować. Podłożem działalności chóru było Centrum Rozwoju Twórczego i Edukacji Muzycznej. Przychodzi do nas młodzież, którą my ukierunkowujemy. — uzupełniła.

— W tej znanej, na całym świecie, imprezie ważny jest dla nas udział, a nie zwycięstwo. — dodały chórzystki.

Chórem, występującym w kategorii chórów amatorskich świeckich był Młodzieżowy Chór „Cantabile” z Kiszyniowa w Mołdawii.

— Dla nas to zupełnie nowe doświadczenie. — powiedziała dyrygentka chóru Elena Marian. — Jesteśmy chórem amatorskim, dziewczyny nie mają wykształcenia muzycznego, ale kochamy muzykę. Na festiwalu muzyki cerkiewnej występujemy po raz pierwszy. Możemy „podpatrzeć” jak się prezentują inne chóry, wymienić się doświadczeniem. W naszym repertuarze są kompozycje narodowych kompozytorów tak, jak Gawriił Musicescu, ale też klasyka czy kompozytorzy współcześni. — uzupełniła. W repertuarze chóru przeważały utwory w ojczystym języku.

— Panie ciekawie się zaprezentowały. — powiedział o występie chóru członek jury ks. Jerzy Szurbak. — Zwróciłem szczególną uwagę na koncert Gawriiła Musicescu „Kto budiet podnimatsia” i „Wozobnowisi nowi Jerusalim”.

Połączenie modlitwy i artyzmu usłyszeliśmy w wykonaniu Ludowej Kapeli Chóralnej Białoruskiego Państwowego Uniwersytetu z Mińska na Białorusi, który prezentował się w kategorii chórów amatorskie świeckie. W chórze śpiewają studenci z różnych wydziałów, absolwenci i pracownicy naukowi uniwersytetu i innych wyższych uczelni Mińska.

— Podstawą chóralistyki jest właśnie muzyka cerkiewna. — podkreślił dyrygent Aleksander Minienkow. — Utwory cerkiewne towarzyszą nam od początku istnienia chóru. Nasz repertuar składa się z muzyki różnych epok, stylów i gatunków. Wykonujemy utwory także narodowych kompozytorów takich, jak np. Mikołaj Kulikowicz. — uzupełnił.

— Podobał mi się występ Kapeli z Mińska. — zauważył ks. Jerzy Szurbak. — Świetna dykcja, rewelacyjna intonacja, wyważone proporcje głosów i dobrany repertuar.

— Pierwszą modlitwę cerkiewną „Iże Chieruwimy” dostaliśmy w latach 70. od francuzów i tak się zaczęła nasza przygoda z muzyką cerkiewną. — mówili chórzyści chóru „Basilica Cantas” z Wrocławia prowadzeni przez Mirosławę Jurę-Żegleń. Chór powstał przy wrocławskim Kościele Garnizonowym z inicjatywy dawnych chórzystów Akademickiego Chóru Górniczego Politechniki Wrocławskiej i wystąpił w kategorii chórów parafialnych.

— Dla nas muzyka cerkiewna to nie egzotyka. — przekonywali chórzyści. — Lubimy sięgać do muzyki cerkiewnej, jak śpiewamy koncerty religijne, zawsze dołączamy utwór cerkiewny. Na tym festiwalu jesteśmy po raz kolejny. Występowaliśmy w 1986 i 1987 roku w Hajnówce jako Chór Górniczy Politechniki Wrocławskiej. Cieszymy się, że mogliśmy znowu przyjechać, poczuć jeszcze raz nadzwyczajną atmosferę festiwalu. — uzupełnili.

Chór wykonał m.in. „Jedinorodnyj Synie” Stiepana Dawydowa, „Zastupnice usierdnaja” Pawła Czesnokowa i „Wieliczit dusza moja Gospoda” Frunza z partią solową dyrygentki Mirosławy Jury-Żegleń.

Kolejnym uczestnikiem przesłuchań konkursowych „Festiwalu Śpiewającej Duszy”, również w kategorii chórów parafialnych, był Grekokatolicki Katedralny Chór „Chrysostomos” z Bratysławy na Słowacji, którym kieruje Martin Śkoviera. Repertuar chóru obejmuje muzykę klasyczną, cerkiewną, utwory kompozytorów krajowych, melodie karpackiego raspiewu oraz własne aranżacje dyrygenta. W chórze śpiewają wyłącznie nieprofesjonalni wokaliści, także parafianie cerkwi.

— Duża doza zrozumienia tekstów i piękne wykonanie „Dogmatiku gł. 2” w kompozycji Grigorija Lwowskiego. — podsumował występ chóru ks. Jerzy Szurbak. — Zaciekawia również to, że chórem dyryguje nie zawodowy muzyk, a profesor matematyki Uniwersytetu w Bratysławie.

Drugi dzień przesłuchań konkursowych zamknął Młodzieżowy Chór „Visson” Republikańskiego Centrum Współczesnej Kultury Chrześcijańskiej „Błagowiest” z Mińska na Białorusi. Chór składa się z młodych profesjonalnych muzyków, a także z wielu innych utalentowanych osób. W wykonaniu chóru usłyszeliśmy m.in. troparion „Kriestu” współczesnej ukraińskiej kompozytorki Wiktorii Polewaja, „Wonmi niebo” Ludmiły Nowosiełowoj, czy modlitwę „Usłyszy Hospodi” Wiktora Sacharuka.

— Łączy nas miłość do sakralnej muzyki. — powiedziała dyrygentka Alona Wysocka. — Wielu chórzystów śpiewa i dyryguje w mińskich chórach cerkiewnych. Staramy się łączyć utwory różnych stylów i epok, takich jak gruzińskie napiewy, z kompozycjami Aleha Zieletnioua czy Jewgienija Muraszko. — uzupełniła.

Był to dzień wspaniałych koncertów, wielu emocji, oklasków i bisów. Zapraszamy na trzeci dzień festiwalowych zmagań.